تنفس مصنوعی به بازار خودروهای وارداتی

به گزارش قیمت ۳۶۰، شهریورماه بود که مراحل واردات خودرو با کارت اقامت برای ایرانیان مقیم خارج از کشور، اعلام شد. متقاضیان در ابتدا باید به سامانه میخک  (mikhak.mfa.gov.ir) مراجعه کرده و اطلاعات اولیه خودشان را ثبت نمایند. اطلاعات کاربران در سامانه میخک، توسط سفارتخانه‌ها، صحت‌سنجی می‌شود.

اما واقعیت این است که همچنان در طی پرس و جوها این مهم عملی نشده و امکان ثبت درخواست در سامانه میخک نیست. از سوی دیگر، اعلام شده بود تا پایان سال ۱۴۰۴، ۹۰ هزار دستگاه خودرو به کشور وارد خواهد شد. اما واقعیت امر این است که به قدری دولت را درگیر مسأله آیین‌نامه واردات، سهم واردات در بودجه، تخصیص ارز و سایر موارد کردند که فقط در چندماه ابتدایی سال دولت مشغول رفع این موانع برای واردات خودرو بود.

هنوز هم مسأله تخصیص ارز به واردکنندگان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. مسأله واردات خودروی ایرانیان مقیم خارج از کشور هم که قرار بود به تنظیم بازار خودرو منجر شود هنوز به مرحله اجرا درنیامده است. این ابهامات در زمینه واردات خودرو هم بازار را با مشکل مواجه کرده، هم رقابت تولیدات داخلی از میان رفته و هم واردکنندگان خودرو با سردرگمی مواجه هستند.

تحویل خودروهای ثبت‌نامی وارداتی با تأخیر انجام می‌شود و در آخرین دوره‌ای که عرضه خودروی وارداتی از طریق سامانه انجام شد(چند روز قبل) فقط دو مدل خودروی وارداتی سایپا (زوتی و یک مدل چانگان) عرضه شد و خبری از سایر وارداتی‌ها نبود. کارشناسان دلیل عدم عرضه خودروها توسط واردکنندگان را مبهم بودن وضعیت ترخیص ارز و ثبت سفارش خودروها می‌دانند.
از سوی دیگر، ثبت سفارش خودروهای وارداتی ایرانیان مقیم خارج از کشور تا 29 اسفند 1404 تعیین شده است و فقط چندماه وقت مانده اما همچنان متقاضیان درگیر سامانه‌ها هستند. هرروز تبلیغ یک خودروی جدید وارداتی دیده می‌شود اما در سطح شهر حضور چندانی از این خودروها به چشم نمی‌آید. سؤال اصلی اینجاست چرا بعد از حدود 3 سال که واردات خودرو مجدد باز شده آن طور که باید و شاید حضور این خودروها در سطح شهر محسوس نیست؟
 
 پس از ماه‌ها انتظار و گمانه‌زنی، پرونده واردات خودرو به کشور بار دیگر در مرحله بررسی‌های نهایی قرار گرفته است. طبق اعلام مسئولان وزارت صمت، مجوزهای لازم برای ورود خودروهای اقتصادی از چند برند آسیایی و اروپایی صادر شده، اما فرآیند اجرایی همچنان در مسیر هماهنگی‌های بانکی، گمرکی و حمل‌ونقل باقی مانده است. در این میان، فعالان بازار خودرو معتقدند اگر این روند با سرعت بیشتری پیش برود، می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر آرامش بازار داخلی و کاهش قیمت‌ها داشته باشد.

 بازار خودروی ایران در دو سال اخیر با رشد شدید قیمت‌ها و کاهش عرضه خودروهای جدید روبه‌رو بوده است. این وضعیت نه‌تنها توان خرید مردم را کاهش داده، بلکه باعث افت رقابت و رکود نسبی در معاملات نیز شده است. کارشناسان حوزه خودرو معتقدند که اجرای واقعی واردات می‌تواند همان نقش «تنفس مصنوعی» را برای بازار ایفا کند. ورود خودروهای جدید، حتی در تیراژ محدود، پیام روشنی به خریداران می‌دهد: بازار انحصاری نیست و گزینه‌های متنوع‌تری در راه است.

 اگر واردات زودتر عملیاتی شود، تأثیر آن در چند حوزه به‌وضوح دیده خواهد شد. اول، رقابت قیمتی میان خودروسازان داخلی افزایش یافته و این امر می‌تواند مانع از رشد بی‌رویه نرخ‌ها شود. دوم، مصرف‌کننده ایرانی به گزینه‌های مدرن‌تر و ایمن‌تر دسترسی پیدا می‌کند که کیفیت بازار را ارتقا می‌دهد.

در نهایت، تنوع عرضه باعث می‌شود واسطه‌گری در معاملات خودرو کاهش یافته و بازار به سمت ثبات نسبی حرکت کند. به گفته کارشناسان، هرچند واردات نمی‌تواند همه مشکلات ساختاری صنعت خودرو را برطرف کند، اما می‌تواند اعتماد ازدست‌رفته مردم به بازار را بازگرداند و به سیاست‌گذاران فرصت دهد تا اصلاحات لازم را در تولید داخلی با آرامش بیشتری دنبال کنند. در مجموع، سرعت در اجرای واردات، به‌جای تعویق‌های مکرر، کلید بازگشت تعادل و امید به بازار خودرو به شمار می‌رود.