معمای گرانی قیمت بلیط هواپیما

به گزارش قیمت ۳۶۰، در حالی که قیمت جهانی بلیت هواپیما در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ حداکثر تا ۱۵ درصد افزایش یافته، نرخ پروازهای داخلی ایران بین ۲۰ تا ۳۰ درصد رشد داشته است؛ آن هم در شرایطی که ایرلاین های ایرانی از سوخت یارانه ای و ناوگان فرسوده استفاده می کنند اما بلیت هایی گران تر از شرکت های خارجی عرضه می کنند.

بررسی های رسمی نشان می دهد که در حالی که بهای بلیت پروازهای جهانی در شش ماهه نخست سال ۲۰۲۵ بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش یافته، نرخ بلیت پروازهای داخلی ایران تا ۳۰ درصد رشد کرده است؛ موضوعی که به گفته کارشناسان، با واقعیت های اقتصادی و کیفیت خدمات هوایی در کشور همخوانی ندارد.بر اساس داده های منتشرشده از پایگاه تخصصی fvw، ایرلاین های بین المللی در مسیرهای پرتقاضا با رشد محدود قیمت مواجه بوده اند.

عواملی چون افزایش قیمت سوخت، رشد سفرهای تفریحی پس از کرونا و کاهش ظرفیت پروازی در برخی خطوط هوایی از دلایل این رشد جهانی عنوان شده است. اما در ایران، گرانی بلیت پرواز بیش از آن که ناشی از افزایش تقاضا باشد، به مشکلات ساختاری و اقتصادی ایرلاین ها بازمی گردد.

به گفته کریم نائینی، کارشناس حمل ونقل و ترانزیت، یکی از مهم ترین عوامل مؤثر بر افزایش نرخ بلیت در ایران، نوسانات ارزی است. تحریم ها و افزایش نرخ دلار، هزینه های عملیاتی شرکت های هوایی را بالا برده است. نائینی افزود که در کنار این موارد، فرسودگی ناوگان هوایی کشور نیز تأثیر مستقیم بر قیمت ها دارد.

طبق گزارش ها، میانگین عمر ناوگان هوایی ایران به حدود ۲۶ سال رسیده است؛ در حالی که این رقم در سطح جهانی حدود ۱۴.۸ سال است.کاهش تعداد هواپیماهای فعال و دشواری تأمین قطعات به دلیل محدودیت های بین المللی و تحریم ها، موجب شده تا شرکت های ایرانی با ظرفیت کمتری پرواز کنند. این مسئله، رقابت را در بازار کاهش داده و به افزایش نرخ ها دامن زده است.

در مقابل، بررسی قیمت های جهانی نشان می دهد بسیاری از ایرلاین های خارجی بلیت های خود را ارزان تر از خطوط هوایی ایرانی عرضه می کنند. به عنوان نمونه، قیمت هر صندلی /کیلومتر در ایرلاین پگاسوس ترکیه ۳.۳ سنت، جت بلو آمریکا ۲.۵ سنت و قطر ایرویز ۶.۵ سنت است. این در حالی است که نرخ مصوب در ایران ۴.۲ سنت تعیین شده، اما برخی ایرلاین ها بلیت ها را حتی تا ۹ سنت به فروش می رسانند.

این مقایسه زمانی عجیب تر می شود که بدانیم ایرلاین های خارجی هزینه هایی چند برابر بیشتر از شرکت های ایرانی دارند؛ از جمله خرید سوخت با نرخ جهانی و پرداخت حقوق کارکنان به دلار. در مقابل، ایرلاین های داخلی از سوخت یارانه ای بهره می برند و هزینه های کمتری پرداخت می کنند، اما همچنان بلیت هایی گران تر ارائه می دهند.

کارشناسان صنعت هوانوردی معتقدند که نبود نظارت مؤثر بر نرخ گذاری، افزایش هزینه های نگهداری هواپیما، کمبود قطعات و ضعف در بهره وری ناوگان از دلایل اصلی رشد بی رویه قیمت هاست.افزایش قیمت بلیت هواپیما نه تنها فشار اقتصادی بر خانوارها را بیشتر کرده بلکه ممکن است منجر به کاهش سفرهای داخلی شود؛ مسئله ای که در نهایت به زیان گردشگری ملی و صنعت حمل ونقل کشور تمام خواهد شد.