مردم در مورد کالابرگ چه می‌گویند؟

به گزارش قیمت ۳۶۰، جدیدترین بررسی‌ها نشان می‌دهد طرح کالابرگ توانسته رضایت جامعه را جلب کند. ایسپا در یک نظرسنجی به این موضوع پرداخته و یافته‌های بررسی‌ها، حاکی از آن است که بیش از نیمی از جامعه مورد مطالعه، رضایت زیادی نسبت به طرح فعلی کالابرگ دارند و حتی میزان رضایت، نسبت به دوره قبل بیشتر شده است. در عین حال پیشنهاداتی نیز از سوی مصاحبه‌شوندگان ایسپا مطرح شده که عبارتند از: «افزایش مبلغ کالابرگ»، «عدم محدودیت خرید و افزایش تعداد اجناس» و «افزایش دفعات تخصیص کالا برگ.»

طرح کالابرگ الکترونیکی با هدف حمایت از خانواده‌های کم درآمد و اقشار آسیب‌پذیر، کاهش نابرابری‌های اجتماعی و فشارهای اقتصادی ناشی از تورم به اجرا درآمده‌ است. در گزارشی که پیش از این، از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شده، آمده است: «این طرح با تسهیل دسترسی به کالاهای اساسی و بهبود فرآیند تأمین و توزیع، می‌تواند ظرفیت قابل توجهی در کاهش هزینه‌های معیشتی و کنترل تورم داشته باشد.»

در قانون برنامه هفتم توسعه و قانون بودجه ۱۴۰۴ نیز بر استفاده دولت از این ظرفیت به منظور بهبود کارآمدی در تخصیص منابع یارانه‌ای و ارتقای عدالت اقتصادی تأکید شده‌است. بنابراین می‌توان گفت کالابرگ یکی از مسیرهایی است که نه تنها می‌تواند به درستی جامعه هدف را شناسایی کند، بلکه از طریق آن، کالاهای ضروری نیز دراختیار دریافت کنندگان قرار می‌گیرد. سیدحمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز در این خصوص گفته بود: «هدف از اجرای این طرح، جلوگیری از تزریق نقدینگی به بازار و کنترل تورم از طریق خرید هدفمند کالاهای ضروری است.»

طرح کالابرگ از دی ماه ۱۴۰۱ به اجرا درآمد و نتایج اولیه نشان داد میزان مشارکت خانوار در سه دهک پایین درآمدی همراه با افزایش یارانه تشویقی و بهبود نسبی در مصرف کالا در دهک‌های پایین افزایش یافته‌است. اخیراً هفت دهک اول جامعه می‌توانند کالابرگ دریافت کنند؛ اما ارقام آن متفاوت است. به دهک اول تا سوم به ازای هر نفر ۵۰۰ هزار تومان و دهک چهارم تا هفتم به ازای هر نفر ۳۵۰ هزار تومان تعلق می‌گیرد.

در یکی از نظرسنجی‌هایی که مرکز پژوهش‌های مجلس در مهرماه امسال منتشرکرده، نتایج جالبی به دست آمده است. البته یافته‌های این گزارش مربوط به دوره پیشین است. اما می‌تواند تا حدودی رفتار اقتصادی مشمولان کالابرگ را مشخص کند. براساس یافته‌های این گزارش، در بین کالاهای اصلی قابل عرضه با کالابرگ، بیشترین کالای خریداری شده، «روغن» است. پس از آن «قند و شکر»، «تخم مرغ»، «لبنیات»، «حبوبات»، «برنج»، «مرغ» و «گوشت» بیشترین مشتری‌های دارای کالابرگ را داشته‌اند. علاوه بر این، در این پژوهش آماری عنوان شده‌است که بیش از نیمی از مشمولان کالابرگ اذعان کرده‌اند با کالابرگ خود همان ۱۱ قلم کالای مشخص شده از سوی دولت را خریدای کرده‌اند.

ایسپا در یک نظرسنجی به بررسی طرح کالابرگ پرداخته‌است. یافته‌های این نظرسنجی حاکی از آن است که بیشتر افراد، اطلاعات مربوط به طرح کالابرگ و نحوه استفاده از آن را از طریق شبکه‌های اجتماعی دریافت کرده‌اند که شامل ۳۴.۷ درصد می‌شود. همچنین ۲۴.۷ درصد جامعه نیز این اطلاعات را از طریق صدا و سیما دریافت کرده‌اند. از نظر ۷۰.۱ درصد از مردم، نحوه اطلاع‌رسانی دولت در خصوص شارژ اعتباری مربوط به کالابرگ خوب بوده‌است.

اکثر مصاحبه شوندگان عنوان کرده‌اند که دسترسی زیادی به فروشگاه‌های ارائه‌دهنده طرح کالابرگ دارند (۷۲.۴ درصد). اما ۱۵.۶ درصد نیز گفته‌اند که دسترسی‌شان به این فروشگاه‌ها کم است.
طبق نتایج این نظرسنجی، 76.4 درصد از مردم از نحوه برخورد فروشندگان طرح کالابرگ رضایت بالا و در مقابل 13.8 درصد آنها رضایت کمی داشته یا اصلاً راضی نبودند.

از سوی دیگر بیش از نیمی از مردم عنوان می‌کنند که توضیحات و راهنمایی فروشندگان در خصوص طرح کالابرگ و نحوه فروش کالا کافی بوده (57.6 درصد) و در مقابل، از نظر 33.2 درصد مردم، این توضیحات چندان کافی نبوده است.
فروش اجباری یا محدودیت در فروش کالاها یکی دیگر از سؤالاتی است که در این نظرسنجی پرسیده شده است. بر اساس آن ۷۱.۹ درصد از مردم، با این موضوع مواجهه کمی داشته‌اند. در حالی که ۲۳.۳ درصد آنها با فروش اجباری یا محدودیت در فروش کالاها بسیار مواجه شده‌اند.

مشکلات فنی از دیگر محورهای سؤالات این نظرسنجی بوده که نتایج آن نشان می‌دهد ۸۰.۹ درصد مردم بیان کرده‌اند که عدم موفقیت در استفاده از کالابرگ به دلیل مشکلات فنی مثل قطعی سیستم یا خطا در تراکنش، کم یا خیلی کم بوده‌است. همچنین بیش از نیمی از جامعه پاسخ‌دهنده عنوان کرده‌اند که اصلاً با کم‌فروشی، گران‌فروشی، تقلب و سایر تخلفات مواجه نشده‌اند (۵۷.۷ درصد). این درحالی است که ۱۵.۸ درصد از جامعه گفته‌اند که مواجهه زیادی با تخلفات مذکور داشته‌اند.

مقایسه تأثیر کالابرگ و یارانه نقدی بر بهبود تغذیه موضوع دیگری است که نتایج حاصل از آن بیان می‌کند از نظر ۵۴.۳ درصد مردم، هم پرداخت یارانه نقدی و هم کالابرگ، هر دو به یک میزان به بهبود تغذیه خانوار کمک می‌کنند. در حالی که ۲۶.۹ درصد معتقدند یارانه نقدی و ۱۲.۷ درصد کالابرگ را در بهبود تغذیه خانوار مؤثرتر می‌دانند.

بیش از نیمی از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که اجرای طرح کالابرگ کمک کمی به معیشت آنها کرده یا اصلاً کمکی نکرده‌است. از طرف دیگر ۳۰.۲ درصد مردم ابراز کرده‌اند که اجرای طرح کالابرگ کمک زیادی به معیشت آنها کرده‌ است. در عین حال میزان رضایت مردم از اجرای طرح کالا برگ در دوره‌های قبلی قابل قبول است (۴۴.۴ درصد)؛ در حالی که بخشی از پاسخ‌دهندگان (۳۶.۳ درصد) عنوان کرده‌اند که از اجرای این طرح در ادوار گذشته یا رضایت کمی دارند یا اصلاً رضایت ندارند.

با وجود این مطابق نتایج گزارش پیش رو، ۵۵.۷ درصد مردم رضایت زیادی نسبت به طرح فعلی کالابرگ دارند. ولی ۳۳.۷ درصد نارضایتی خود را ابراز کرده‌اند. مقایسه اجرای طرح کالابرگ در دوره فعلی نسبت به دوره قبل حاکی از افزایش رضایتمندی مردم از این طرح در دوره حاضر است.

اما نارضایتی‌هایی نیز از طرح کالابرگ در نظرسنجی ایسپا بیان شده‌است. مهم‌ترین دلایل نارضایتی مردم از طرح کالابرگ به ترتیب شامل «کم بودن مبلع کالابرگ (۵۹.۹ درصد)»، «گرانی اجناس و تورم (۳۳.۶ درصد)» و «محدودیت اجناس و کمبود کالا در فروشگاه‌ها (۱۸.۴ درصد)» بوده‌است. همچنین ۴۸ درصد مردم خواستار افزایش مبلغ کالا برگ شده‌اند؛ ۱۷.۶ درصد نیز عدم محدودیت خرید و افزایش تعداد اجناس را به عنوان پیشنهاد مطرح کرده‌اند و در نهایت ۱۵.۵ درصد نیز به افزایش تعداد دفعات تخصیص کالابرگ اشاره کرده‌اند.