فروش ارز با کارت‌ملی متوقف شده است؟

قیمت ۳۶۰- در سال‌های اخیر سیاست گذار ارزی در راستای پاسخ به نیاز ارزی مردم، سرفصل‌های مختلفی را تعیین کرده است؛ از سرفصل ارز مسافرتی و دانشجویی تا ارز درمان و تحصیل، اما یکی از سرفصل‌های مهمی که در این سال‌ها با استقبال مردم همراه بوده، سرفصل سایر در سامانه سنا بانک مرکزی است. به گونه‌ای که به طور خلاصه هر شخص متقاضی می‌تواند در هر سال به ازای کد ملی خود، تا سقف ۲ هزار یورو و معادل آن به دلار را دریافت کند.

این سرفصل در حقیقت پاسخی است به نیاز متقاضیان ارزی که در سایر سرفصل‌ها ارز خود را تهیه کرده اند، اما برای تامین ۱۰۰ درصدی نیاز ارزی، به سراغ سرفصل سایر یا همان ارز با کارت ملی می‌روند. رویکردی در دوره‌های مختلف مدیریتی بانک مرکزی اجرا شده است.

اما از ابتدای سال گذشته یعنی فروردین ۱۴۰۲ و در شرایطی که روز‌های پایانی اسفند ۱۴۰۱، مردم می‌توانستند با ارائه کارت ملی به صرافی‌های مجاز و ثبت نام در سامانه بازار متشکل، تا سقف ۵ هزار یورو ارز به نرخ پایین‌تر از بازار آزاد تهیه کنند، یکباره با دستور فرزین رئیس کل بانک مرکزی، این میزان سهمیه به دو هزار یورو کاهش یافت.

همچنین با دستورالعمل بازارساز، الزام به افتتاح حساب ارزی در بانک‌های عامل نظیر ملی، پیش نیاز دریافت سهمیه دو هزار یورویی با کارت ملی (سرفصل تأمین نیاز‌های ضروری) بود. هرچند ناگفته نماند که در سازوکار جدید بانک مرکزی، شخص متقاضی بلافاصله نمی‌توانست اسکناس ارزی را در شعب بانک دریافت کند و باید مراحلی را پشت سر می‌گذاشت؛ برای نمونه برداشت اسکناس از حساب مذکور، صرفاً پس از گذشت پنج روز کاری پس از زمان واریز به حساب ارزی متقاضی (T+۵) امکان‌پذیر بود و کارمزد برداشت از حساب به صورت اسکناس، معادل ۵ درصد معادل ریالی مقدار برداشت تعیین شد.

با این حال، از آغاز سال و در شرایطی که نرخ ارز به ویژه دلار در بازار آزاد به دلیل افزایش انتظارات قد کشیده است، اختلاف ارز با کارت ملی نسبت به بازار آزاد بسیار پشته و همین عامل باعث شده تا بسیاری با هدف حفظ ارزش دارایی‌های ریالی خود، به سراغ تهیه ارز از طریق سرفصل سایر یا تأمین نیاز‌های ضروری بروند.

اما مشاهدات میدانی از صرافی‌ها خبر از عدم پرداخت ارز با کارت ملی می‌دهد. به گونه‌ای که برخی صرافی‌ها به صراحت به مردم می‌گویند که از ابتدای سال، سهمیه ارزی با کارت ملی ندارند و برخی دیگر نیز صرفا به متقاضی می‌گویند که فعلا نام و مشخصات خود را در برگه صرافی بنویسید تا خبرتان کنیم؛ رویکردی که به نظر می‌رسد صرفا برای سردرگمی بیشتر تعبیه شده است تا رفع نیاز مردم!

بر اساس این گزارش، نگاهی به نرخ ارز در بازار آزاد نشان می‌دهد که در ادامه فضای هیجانی این روز‌ها و افزایش ریسک‌های سیاسی در بازار، در حال حاضر نرخ دلار آمریکا به مرز ۶۵ هزار تومان رسیده که در مقایسه با نرخ ۴۳۵۶۸ تومانی مرکز مبادله و با در نظر گرفتن سایر هزینه‌ها و کارمزد ارز سهمیه ای، اختلاف ریالی سهمیه دو هزار دلار با کارت ملی از باجه ارزی بانک تا کف بازار ارز تهران به ۴۰ میلیون تومان رسیده؛ رقمی که تا به حال سابقه نداشته است.  

در پایان همان طور که بیان شد، مشاهدات میدانی از صرافی‌ها و پیام‌های مخاطبان  از عدم تخصیص ارز با کارت ملی حکایت دارد؛ با این حال منتظر توضیحات بانک مرکزی در مقام بازارساز ارزی را در این باره هستیم تا تکلیف مردم و متقاضیان دریافت ارز سهیمه‌ای مشخص شود.