آمار باورنکردنی از فرسودگی وسایل نقلیه؛ موتورسیکلت 90 درصد!

تردد بیش از ۱۳ میلیون خودروی فرسوده در کشور که در روز بیش از ۶۳ میلیون لیتر سوخت مصرف می‌کنند یکی از چالش‌های بزرگ حوزه انرژی است که در شرایط ناترازی بنزین، خسارات شدیدی به بدنه اقتصاد کشور وارد می‌کند.

فرسودگی خودرو به تنهایی می‌تواند مصرف سوخت آن را بالا ببرد و البته که خودرو‌های تولید داخل در صورتی که فرسوده هم نباشند، ۲ برابر استاندارد جهانی سوخت مصرف می‌کنند.

در حال حاضر که مسأله ناترازی بنزین به یک معضل بزرگ تبدیل شده و ایران را در جایگاه کشور واردکننده بنزین قرار داده، بد نیست نگاهی به آمار و ارقام خودرو‌های فرسوده بیندازیم:

براساس تازه‌ترین آمار، ۹۰ درصد از موتورسیکلت‌ها، ۴۸ درصد تاکسی‌ها، ۸۶ درصد مینی‌بوس‌ها، ۸۲ درصد اتوبوس‌های درون شهری و بیش از ۵۲ درصد از خودرو‌های برون شهری کشور فرسوده هستند.

در حالی که کشور با چالش ناترازی بنزین دست و پنجه نرم می‌کند، همچنان شاهد تردد خودرو‌های فرسوده‌ای هستیم که عملاً بنزین را هدر و هوا را آلوده می‌کنند؛ بر اساس محاسبات سازمان نوسازی ناوگان حمل و نقل، خودرو‌های فرسوده اعم از سواری، تاکسی، کامیون و کامیونت به ترتیب روزانه، ۱۲.۵، ۲۱، ۱۵ لیتر بنزین و تجاری سنگین ۱۷۵ لیتر گازوئیل مصرف می‌کنند. همچنین موتورسیکلت‌های فرسوده ۲ برابر سایر موتورسیکلت‌ها بنزین مصرف می‌کنند.

همچنین مصرف سوخت در خودرو‌های تجاری سنگین که فرسوده شده اند سرسام آور است؛ تازه‌ترین آمار ستاد نوسازی حمل و نقل نشان می‌دهد که خودرو‌های تجاری سنگین که فرسوده شده اند در روز بیش از ۱۷۵ لیتر گازوییل مصرف می‌کنند و این در حالی است که خودرو‌های استاندارد ۹۰ لیتر در روز مصرف گازوییل دارند.

فرسودگی خودرو‌ها تنها به اقتصاد ضربه نمی‌زند بلکه نقشی اساسی در آلودگی هوا نیز ایفا می‌کنند به گونه‌ای که ۶۰ درصد آلودگی در تهران ناشی از ذرات معلق که حاصل سوخت غیراستاندارد و خودرو‌های فرسوده است. سهم خودرو‌ها در آلودگی هوا بین ۴۰ تا ۷۳ درصد است که در کنار آن، انتشار گاز‌های آلاینده را هم باید در نظر گرفت که سهمی ۸۲ تا ۸۳ درصدی در آلودگی هوا دارد.

از سوی دیگر نقش خودرو‌های فرسوده در تصادفات رانندگی را نیز نباید نادیده گرفت. همه این موضوعات نشان می‌دهد که اسقاط خودرو‌های فرسوده تا چه حد و از هر لحاظ می‌تواند به نفع کشور باشد.

خودرو‌های فرسوده به تنهایی ضربه سنگینی به اقتصاد کشور می‌زنند و این خسارت به اندازه‌ای بالاست که نمیتوان آن را نادیده گرفت؛ اگر هر لیتر بنزین و گازوییل را با مبلغ ۷۰ سنت حساب کنیم، می‌بینیم که خودرو‌های فرسوده، به طور سالیانه، ۹ میلیارد دلار خسارت به کشور وارد می‌کنند و بیش از ۱۳ میلیارد لیتر بنزینی را هدر می‌دهند که میتواند در شرایط مطلوب، برای کشور ارزآوری داشته باشد.

با یک نگاه کلی به این آمار و ارقام و صدمات خودرو‌های فرسوده، هیچ گونه توجیه منطقی برای عدم اسقاط خودرو‌های فرسوده وجود ندارد و این مسأله نیازمند یک اقدام جدی و ضربتی است تا خودرو‌های فرسوده از رده خارج شوند که این اتفاق می‌تواند تا حد بسیار بالایی در رفع ناترازی بنزین موثر باشد.