رونق پایین بازارها در روزهای نزدیک عید/ مردم توان خرید ندارند
در سال‌های اخیر، با افزایش مشکلات اقتصادی در کشور، سفره بسیاری از خانواده‌ها هم کوچک‌تر شده است. این موضوع در ایام منتهی به سال جدید کاملا مشهود است. بسیاری از فروشندگان پوشاک و خوراکی از کاهش قابل تأمل مشتری‌های خود حتی در نزدیکی عید نوروز گله دارند
قیمت ۳۶۰- اگر با فروشندگان پوشاک، در راسته‌های معروف شهر صحبت کنید، هرکدام تجربه این روزهای خود را نگران‌کننده توصیف می‌کنند. بسیاری میزان خرید مردم را کمتر از سال قبل ارزیابی می‌کنند. حتی خرید تنقلات شب عید مثل آجیل هم هر سال کمتر و کمتر شده است. حتی بسیاری از خانواده‌ها به دلیل افزایش قیمت‌های نجومی، برای عید آجیل تهیه نمی‌کنند. سال گذشته غلامرضا خدامی، رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار، درباره قیمت آجیل اظهار کرده بود: قیمت هر کیلوگرم آجیل چهار مغز اعلاء و ممتاز با پسته اکبری ۶۵۰ هزار تومان است همچنین با پسته‌های دیگر مانند احمد آقایی ۶۰۰ هزار تومان می‌شود. یکی از معضلاتی که امسال کسبه و خوار و بار فروش‌ها با آن روبه‌رو هستند این است که بازار شب عید مانند سال‌های قبل رونق ندارد، در نتیجه چک‌هایی که عمدتا فروردین و اردیبهشت داده‌اند و مواد اولیه و خرید داشته‌اند، در خطر پاس‌نشدن قرار گرفته‌اند و این امر سبب بروز نگرانی‌های بسیاری شده است.
البته با افزایش گرانی‌ها نسبت به سال قبل، توان خرید مردم برای آجیل شب عید، بیش از سال گذشته بوده است. گرانی اجناس خرید را به طور کلی برای افراد محدود کرده و طبق گفته‌های کاسبان این شراط امسال هم سخت‌تر است. در حالی که سال قبل حسین آقا کوچکی، رئیس اتحادیه صنف پیراهن‌دوزان و پیراهن‌فروشان تهران، درخصوص وضعیت بازار پوشاک و صنف خود گفته بود: معمولا از ابتدای اسفند جنب و جوش‌ها در بازار پوشاک بیشتر از ماه‌های دیگر سال می‌شود. البته با توجه به وضعیت اقتصادی کنونی و کاهش توان خرید افراد جامعه، مردم اغلب سعی می‌کنند اقلام خوراکی (مرغ، گوشت و برنج و...) را برای شب عید تهیه کنند تا البسه و پیراهن و... هرچند لباس نسبت به سایر اقلام چندان هم گران نشده، اما باز هم خریدها محدود است.
افزایش دست‌فروشی کاسبان
همین مسائل باعث افزایش دست‌فروشی برخی مغازه‌دارها شده است. در واقع اجناس این افراد به دلیل کاهش خرید مردم به فروش نمی‌رسد و مغازه‌دار به مرور و در طول مدتی، در آستانه ضرردهی در کاسبی خود قرار می‌گیرد. به شکلی که بسیاری از آنها در طول سال دیگر توان پرداخت اجاره‌های سنگین مغازه‌های خود را هم نخواهند داشت. بنابراین بسیاری از کاسبان در چند سال اخیر به دست‌فروشی روی آوردند. این در حالی است که حتی بسیاری از دست‌فروشان امکان کاسبی در امنیت روانی را ندارند. همچون برخوردهای مأموران شهرداری با این افراد که در برخی موارد با ضبط اجناس آنها همراه است. مهدی چمران در ماه‌های قبل اعلام کرده بود دست‌فروشی شغلی نیست که بتواند پروانه دریافت کند، کسانی که در سختی و تنگنا هستند به دست‌فروشی روی می‌آورند و در مواردی زمینه آزار مردم فراهم می‌شود، البته مردم نیز از دست‌فروشان خرید می‌کنند. افرادی که شب عید کسب‌وکاری ندارند با استفاده از موقعیت بازار باعث سد معبر می‌شوند؛ بنابراین مقرر شده است این افراد در دو مکان (موقت یا دائمی) مستقر شوند.
سفره ما هر روز کوچک‌تر شد
سرپرست چند خانواده در گفت‌وگوهایشان اشاره می‌کنند که چند سالی است برای شب عید خرید خاصی نمی‌کنیم، چون دیگر وسعمان نمی‌رسد. یکی از آنها می‌گوید: «یادم است سال‌های قبل همه اعضای خانواده لباس نو می‌خریدند. از کفش و کیف تا جوراب و شلوار، حتی آجیل و خوراکی‌های مخصوص عید همیشه در خانه‌ها بود، اما واقعا چند سالی است که ما و خیلی از اطرافیانمان، خرید خاصی نمی‌کنیم، چون واقعا همه‌چیز هر روز گران‌تر می‌شود و ما واقعا نداریم. کم‌کم به دلیل این گرانی‌ها عید در حال از بین رفتن است».
بنابراین بروز مشکلات اقتصادی کشور در بخش کلان، حتی در ریزترین مسائل زندگی افراد جامعه اثر خواهد داشت. به صورتی که خانواده‌ها متوجه کوچک‌شدن سفره خود و کاهش اقلام سبد خانوار خود در شب‌های عید می‌شوند. موضوعی که به طور مستقیم در چرخ اقتصاد همچون سیکلی مؤثر خواهد بود.
